Sinds de tijd van de Boeddha worden de leringen en het meditatieonderricht beschouwd als een daad van vrijgevigheid. De leringen worden gezien als heel kostbaar. Ze zijn niet in geld uit te drukken, je kan er eigenlijk nooit genoeg voor betalen en daarom is vrijgevigheid de meest passende actie. Door vrijgevigheid dragen we bij aan de instandhouding en uitbreiding van de boeddhistische oefenpraktijk. Als we met een open hart geven en ontvangen kan dat leiden tot welbevinden en diepe vreugde. Vrijgevigheid creëert een wederzijds vertrouwen, een gedeelde verantwoordelijkheid en betrokkenheid om de Boeddhistische oefening levend te houden.

De afgelopen tijd was voor onze sangha, Inzicht & Bevrijding in Tilburg, een boeiende, drukke en spannende periode. Als bestuur hebben we in september 2022 besloten om ál onze activiteiten, met ingang van 1 januari 2023, te gaan organiseren op basis van vrijgevigheid, dana. Iedereen is vrij om te geven naar vermogen en naar behoefte. Het enige wat wij nog over kosten meedelen aan deelnemers zijn een viertal tekstregels op onze website waarin wij aangeven wat onze kosten zijn voor een retraitedag, een meditatiedag en voor groepsbijeenkomsten. Wat iemand aan dana geeft en wanneer men dat doet laten we aan de beoefenaar. Een daad van vertrouwen. Een daad die ons vreugde schenkt. Want we kunnen er nu ook op vertrouwen dat iemand met weinig geld deelneemt zonder dat die persoon zich moet verantwoorden voor een bijdrage die kleiner is dan de werkelijke kosten. En we kunnen er op vertrouwen dat degene die geeft dat doet vanuit het hart en niet vanuit een zakelijke overeenkomst.

Toch zijn we als bestuur niet over een nacht ijs gegaan. We hebben besproken wat risico's zijn en wat voordelen zijn, we hebben deelnemers uitgebreid geïnformeerd over wat we doen en wat we hopen dat de deelnemers zullen doen. Ze geven namelijk geen geld meer voor deelname aan een activiteit maar ze geven dana om het voortbestaan van onze sangha veilig te stellen. We hebben aangegeven dat hun dana nu een gift is die voldoet aan de eisen van de belastingdienst. Omdat wij een ANBI-stichting zijn is die gift aftrekbaar. Zowel voor deelnemers als voor het bestuur vereist dit een andere manier van kijken naar deelname en betaling. Het is aan de deelnemer om te beslissen hoeveel dana gegeven wordt. Het is niet de vanzelfsprekendheid om een van tevoren bepaald bedrag over te maken. En het is aan het bestuur om de controle los te laten. Betaling gebeurt in volledig vertrouwen.

Als penningmeester vind ik dat moeilijk. De mengeling van loslaten en controleren, vertrouwen en wijs zijn is een nog onbekende balans. Na 45 jaar ondernemerschap worden andere kwaliteiten van me gevraagd in mijn fnancieel beleid. Geen “boter bij de vis” maar samen opbouwen naar vermogen. En de aanleiding moet erkend worden: omdat de belastingdienst ons btw-plichtig maakte zijn wij dieper op de boeddhistische praktijk gaan vertrouwen. Op de website van Sangha metta las ik: Dana is de eerste kwaliteit die de Boeddha aanraadde te ontwikkelen, toen hem gevraagd werd: 'wat moet ik doen om tot volledige vrijheid te komen?' ‘Begin met vrijgevigheid’ zei de Boeddha, ‘leef in vrede met elkaar en zorg goed voor je innerlijke ontwikkeling.’ Ik word steeds enthousiaster voor deze mooie oefening.

Lou Niesten penningmeester Stichting Inzicht & Bevrijding 1 mei 2023

Een monnik vroeg Hui-Hai: ‘Hoe kan de poort van onze school worden binnengegaan?’ Hui-Hai zei: door middel van de Dana paramita. De monnik zei: ‘Volgens de Boeddha omvat het pad van de Bodhisattva zes paramita’s. Waarom noemt u alleen die ene? Leg mij alstublieft uit waarom deze op zichzelf voor ons al voldoende is om binnen te gaan.’ Hui-hai zei: ‘Wie in verwarring verkeert, begrijpt niet dat de andere vijf allemaal voortkomen uit de Dana paramita en dat door het beoefenen daarvan ook aan alle anderen is voldaan. De monnik vroeg: ‘Waarom wordt deze de Dana paramita genoemd?’ Hui-Hai zei: ‘Dana betekent afstand doen’ De monnik vroeg: Afstand doen van wat? Hui-Hai zei: ‘Afstand doen van het dualisme van tegengestelden en dat betekent afstand doen van ideeën over het dualisme van goed en kwaad, van zijn en niet-zijn, van leegte en niet-leegte, van zuiver en onzuiver enzovoort. Dana is een natuurlijk gebeuren, waarbij materie, aandacht, energie als vanzelf vloeien naar plekken waar dat nodig is. In de natuur kunnen we dat mooi zien. Via wortels en schimmels geven bomen in een bos een overschot dat ze hebben aan voedingsstoffen door aan andere bomen die daar behoefte aan hebben. Ze doen dat zonder bang te zijn dat ze later misschien zelf niet genoeg zullen hebben en zonder zichzelf op de borst te slaan omdat ze zo’n goede daad verricht hebben. Het gebeurt belangeloos en is vanzelfsprekend. Bij dit proces kan je mooi zien, dat de ‘gevende’ boom en de ‘ontvangende’ boom niet van elkaar gescheiden zijn, maar deel uitmaken van een groter organisme, dat uiteindelijk het hele universum omvat.

Ook wij mensen maken deel uit van dat organisme. Het gaat ons aan en we hebben er belang bij dat het goed gaat met anderen. Toch maken we vaak onderscheid tussen onszelf en een ander. Door de behoefte van iemand te zien en te ervaren, kunnen we ons bewust worden van onze gehechtheden. Wat weerhoudt ons om ruimhartig te geven wat binnen ons bereik ligt? Welke aannames en ideeën liggen daaraan ten grondslag? Kloppen die? Antwoorden op deze vragen, kunnen ons helpen om ons te bevrijden van grenzen die we onszelf opleggen. In vrijheid geven wat voorhanden is, is een bron van vreugde waartoe we allemaal in staat zijn.

Leeuwarden, 29 maart 2023 Anshin Tenjo osh

Het is alweer enige jaren geleden dat ik op zoek ging naar het Vipassana Meditatie Centrum in Groningen. Het pand aan de Kamerlingh Onnesstraat 71, midden in een woonwijk, was makkelijk te herkennen. Een naambord op buitengevel, kozijnen in de Theravada kleuren ossenbloedrood met kurkumageel en, in de zijgevel, een vitrine met een bescheiden Boeddhabeeldje…..het kon niet missen.

De deur was open. Ietwat schoorvoetend liep ik, voor het eerst, naar binnen voor de zondagochtend meditatie. Ik vond vriendelijke gezichten, kreeg een hartelijk welkom, een stoel en een kop thee! Vrijgevigheid en vriendelijkheid in actie… welkom, zonder aanmelding, zonder lidmaatschap en zonder voorwaarden. Bescheiden opgesteld, onder een grote kamerplant, stond en staat nog steeds een fonkelende glazen schaal voor dana - voor een vrij gegeven financiële bijdrage.

Toevlucht en oefenplek

Het Vipassana Meditatie Centrum is sindsdien voor mij, en al veel eerder voor vele anderen, een voedende en omarmende sangha. Een oefenplaats voor vipassanamediatie, het delen van dhamma inzichten, Insight Dialogue en Dhammastudie. Naast de vaste leraren van het centrum worden er, met enige regelmaat, activiteiten verzorgd door andere Nederlandse- en buitenlandse gastleraren.

Dit alles is te danken aan de vrijgevigheid en inzet van een kleine groep mediterenden (nu inmiddels veelal bekende vipassana leraren) die 35 jaar geleden het initiatief namen om een eigen mediatiecentrum op te bouwen. Dit heeft 30 jaar geleden geresulteerd in het bezit van een eigen pand. Het is mogelijk gemaakt door het (ook financiële) commitment van actieve deelnemers en sympathisanten, toen en nu.  

Er wordt, onder de commerciële huurprijs, zaalruimte verhuurd aan verschillende andere (Boeddhistische) organisaties en gelijkgestemde groepen zoals Soefi- samenkomsten en Yogaonderricht. Zo dragen ook zij weer bij aan het behoud van het Vipassana Centrum.

Ook werd en wordt er, incidenteel en tijdelijk, onderdak verleend aan thuisloze monniken en nonnen. Door al die jaren heen is deze oefenplek toevlucht geworden voor velen. Gedragen, gekoesterd en beheerd door een niet aflatende stroom van vrijwilligers; bestuursleden, klussers, huisleraren, meditatiebegeleiders, actieve deelnemers en medegebruikers.

Stroom van dana

Inmiddels ben ook ik, als vrijwilliger, in deze vreugdevolle stroom van dana opgenomen.

Stroom van vrij gegeven tijd, vrij gegeven aandacht….. een vrij gegeven open hand en hart dat kan uitdelen én ontvangen in verbondenheid. Een beweging van een gevoel van tekort en gemis naar het ervaren van overvloed.

Het beoefenen van dana voor het Centrum en in de sangha, geeft mij ook de mogelijkheid om uitdrukking te geven aan het Toevlucht nemen in Boeddha, Dhamma en Sangha en daarmee richting te geven aan mijn innerlijk kompas.

Samen vieren….

Zo teruglezend, zie ik dat bovenstaande tekst, naast dankbaarheid en toewijding, vooral gaat over vertrouwen en vreugdevolle vrijgevigheid.

Vertrouwen, saddha, in onze beoefening, in de Nobele leringen van de Boeddha.

Vrijgevigheid, dana in boeddhistische context, betekent gul zijn en daarvan de vreugde ervaren. Elke bijdrage aan het in stand houden van het Vipassana Centrum, in welke vorm dan ook, is een vorm van Dhamma dana. Het mogelijk maken dat de gift van de Nobele leringen – vrijgevig – doorgegeven én gevonden kan worden.

Het pand is inmiddels ruim 65 oud en in de loop der jaren, steeds op een sobere maar zorgvuldige manier, aangepast aan de eisen van wetgeving en gebruik.

Nu er op 3 september het 30-jarig jubileum wordt gevierd, leeft de wens om het pand niet alleen door te kunnen geven aan volgende gebruikers, maar ook verder te verduurzamen op weg naar een energie neutrale situatie.

U bent van harte uitgenodigd om samen met ons te vieren en uw eventuele dana, in welke vorm dan ook, te beoefenen ten gunste van deze prachtige en voedende oefenplek.

Pim van Gelder, vrijwilliger sangha Vipassana Meditatie Centrum Groningen

Af en toe toe willen we in het Vipassanacentrum een open huis organiseren. Soms op vrijdag- of soms op zaterdagmiddag.

Om op een ongedwongen manier, mindful-  in verbinding te zijn met de mensen die komen mediteren en/of andere activiteiten bezoeken in het Vipassana-centrum. Iedereen is van harte welkom.

Er is geen programma, geen agenda. Je mag komen tuinieren of in stilte mediteren, klussen of thee drinken, je verhaal willen doen of genieten van elkaars gezelschap, recepten uitwisselen of samen eten koken. Om 6 uur is er een gemeenschappelijke maaltijd.

Als je komt eten, wil je je dan aanmelden via aanmelden@vipassana-groningen.nl ?

We ontmoeten je graag.